Xin chào các bạn, mình là Trần Việt MB – Chuyên gia Tài chính – Bảo hiểm, thuộc Công ty bảo hiểm nhân thọ Quân đội. Quỹ ETF – Quỹ hoán đổi danh mục là một sự lựa chọn trong danh mục đầu tư mà bạn nên tìm hiểu? Ngày hôm nay, mình sẽ thực hiện việc phân tích 15 điểm đặc biệt cần lưu tâm về quỹ ETF

1. Nội dung bài viết

   Quỹ ETF – Quỹ hoán đổi danh mục là gì ?

• Đầu tư chủ động – Quỹ Tương Hỗ ( Mutual Fund) : Các nhà quản lý quỹ chủ động lựa chọn tài sản, cổ phiếu theo phân tích của Quỹ
• Đầu tư thụ động – Quỹ Hoán đổi Danh mục ( ETF) – Quỹ chỉ số: Quỹ thụ động mua bán theo danh mục chỉ số.

Trong đó, Quỹ ETF là quỹ hoạt động thụ động (có nghĩa là chạy theo biến động của thị trường) mô phỏng theo sự biến động của một chỉ số tham chiếu cụ thể như chỉ số rổ cổ phiếu, trái phiếu hoặc một ngành cụ thể. Danh mục của ETF gồm một rổ chứng khoán có cơ cấu như cơ cấu của chỉ số mà nó mô phỏng.

Quỹ ETF mang đặc điểm của một quỹ đầu tư thông qua việc được nhà đầu tư uỷ thác với mong muốn sinh lời từ hiệu suất hoạt động. Đồng thời cũng mang đặc điểm của Cổ phiếu khi một số quỹ cũng được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán.

Ví dụ: Quỹ ETF VFM (E1VFVN30) đang mô phỏng theo chỉ số VN30.

2. Những lợi ích khi đầu tư vào Quỹ ETF

A. Đa dạng hoá danh mục đầu tư

Đa dạng, đa dạng, và đa dạng là câu thần chú kinh điển của những nhà đầu tư lọc lõi. Và khi bạn mua chứng chỉ quỹ ETF thì khi đó bạn đang mua một rổ cổ phiếu chứ không phải một cổ phiếu. Bởi mỗi quỹ ETF sẽ thực hiện việc lựa chọn các rổ danh mục khác nhau theo ngành nghề, vốn hoá, đặc điểm riêng như VN 30, VN50 để thực hiện việc đo lường chỉ số chạy theo rổ cổ phiếu này. Và chính vì thế việc này sẽ giúp cho bạn giảm thiểu rủi ro của mình.

B. Phí quản lý và vận hành quỹ ETF thấp hơn Quỹ mở

Điểm thứ hai được đánh giá là ưu điểm của Quỹ đó chính là việc do hình thức đầu tư là bị động, mô phỏng theo một rổ chỉ số chứng khoán, nên chính vì vậy phí quản lý của loại quỹ này có thể nói là thấp nhất trong các loại quỹ đầu tư. Như hiện tại trung bình phí quản lý quỹ chỉ số của VFMVN30 là 0.65%/NAV/ năm (Trong đó NAV là tổng giá trị đầu tư, tổng giá trị tài sản)

C. Minh bạch rổ danh mục đầu tư.

Quỹ hoán đổi danh mục ETF sẽ luôn minh bạch các cổ phiếu nằm trong rổ danh mục của mình trên website hoặc trong các bảng cáo bạch. Ví dụ như rổ cổ phiếu VN30 thì chúng ta sẽ dễ dàng hiểu giá biến động của quỹ VFMVN30 sẽ đi theo sự biến động của VN30, đồng thời cũng dễ dàng biết được những mã cổ phiếu trong VN30 là những mã nào. Tuy vậy, đối với các quỹ tương hỗ thì lại hoàn toàn khác, bởi họ sẽ có sự điều chỉnh tỷ trọng của từng mã cổ phiếu với tần suất cao hơn, nên việc minh bạch liên tục là điều khó có thể thực hiện (hoặc họ sẽ chỉ minh bạch với những cổ đông sở hữu và nắm giữ chứng chỉ quỹ)

D. Chi phí vốn đầu tư thấp

Đối với hình thức quỹ chung thì cơ bản Việt thấy rằng không có yêu cầu quá cao về số tiền để có thể tham gia đầu tư. Bạn có thể bắt đầu với một số vốn nhỏ để cảm nhận rõ hơn sự biến động của thị trường.

E. Mua bán và giao dịch dễ dàng

Quỹ ETF giao dịch như một cổ phiếu niêm yết, bạn có thể dễ dàng thực hiện việc mua bán. Tuy vậy, có một điểm hơn khác với cổ phiếu đại chúng đó là hiện tại ở Việt Nam, mỗi loại quỹ sẽ cần phải giao dịch thông qua một công ty chứng khoán đối tác. Các bạn phải lựa chọn rất kỹ vì mỗi công ty chứng khoản chỉ có thể giao dịch một số ETF nhất định. VD có thể giao dịch cả 7 Quỹ trên là SSI, BVSC, Maybank Kim Eng, VNDirect,… Nhưng cũng có một số Cty chỉ giao dịch được một số quỹ như CTS chỉ giao dịch (4/7 quỹ là 2 quỹ của Dragon E1VFVN30 + FUEVFVND, 2 quỹ SSIAM là FUESSVFL và FUESSV50). Do đó nếu đã có tài khoản ở 1 công ty chứng khoán nhưng chưa giao dịch được loại ETF bạn mong muốn thì phải mở tài khoản của công ty chứng khoán khác.

F. Đỡ tốn thời gian theo dõi thị trường

Mua quỹ ETF có nghĩa là bạn hoàn toàn dựa vào biến ngẫu nhiên của thị trường thông qua việc đã chấp nhận lựa chọn một quỹ có rổ danh mục mà bạn mong muốn. Nên chính vì vậy bạn không cần phải bỏ quá nhiều thời gian cho việc này. Thực ra thì từ kinh nghiệm tham khảo và tìm hiểu của mình, thì quỹ chỉ số là một hình thức đầu tư có độ an toàn cao và khả năng sinh lời đều đặn là khá ổn định. Bạn nên có trong danh mục của mình.

3. So sánh quỹ ETF và Quỹ mở – Quỹ tương hỗ

Giống: Cùng là … quỹ 🙂 . Điểm giống nhau chính là hình thức đều là uỷ thác đầu tư thông qua việc các quỹ sẽ phát hành chứng chỉ quỹ không giới hạn. Tức là việc định giá một chứng chỉ quỹ là căn cứ vào kết quả đầu tư, còn việc nhà đầu tư muốn sở hữu bao nhiêu chứng chỉ quỹ là căn cứ vào … số tiền của họ có trong tài khoản

Khác:

4. So sánh Quỹ ETF với Quỹ mở Bảo hiểm nhân thọ

Về cơ bản thì điểm điểm chung giữa quỹ tương hỗ và quỹ mở của bảo hiểm nhân thọ giống nhau nên khi so sánh 80% là sẽ giống với nội dung trên. Tuy vậy, có một số điểm mà quỹ mở bảo hiểm nhân thọ có thể làm được mà bạn cần nắm được như sau:

• Có thể chuyển đổi linh hoạt giữa các quỹ cổ phiếu và quỹ trái phiếu. Tức là khi thị trường rơi vào giai đoạn thấp điểm, đi xuống thì nhà đầu tư có thể thực hiện việc chuyển đổi sang quỹ an toàn hơn và ít rủi ro hơn. Còn đối với quỹ mở thông thường, thì thời gian chuyển đổi quá lâu để mình nắm bắt cơ hội. Việc chuyển đổi trong quỹ mở không khớp lệnh mua bán đồng thời như bảo hiểm ILP, mà phải đợi bán xong cổ phiếu, đợi ngân hàng giám sát trả tiền và đợi ngày khớp lệnh mua trái phiếu.
• Phí chuyển đổi giữa các quỹ của quỹ mở bảo hiểm nhân thọ so với quỹ mở thông thường thì thấp hơn.
• Quỹ mở của bảo hiểm nhân thọ có phí quản lý quỹ cao hơn 1-2.5% nhưng đối với phí chuyển quỹ hoặc phí rút tiền thì lại rất thấp.

5. So sánh Quỹ ETF nội và Quỹ ETF ngoại

• Quỹ nội (niêm yết trên sàn HOSE, HNX).

Đối với nhà đầu tư trong nước, thì bạn chỉ nên quan tâm đến các quỹ ETF nội được niêm yết trên thị trường là đủ. Còn đối với các quỹ ngoại bạn sẽ phải thực hiện việc mở tài khoản ở sàn giao dịch chứng khoán nước ngoài.

• Quỹ ngoại (thành lập ở nước ngoài nhưng tập trung giải ngân toàn bộ/một phần vào thị trường chứng khoán Việt Nam)

6. Các loại phí của quỹ ETF

• Phí mua phí bán: khác với quỹ tương hỗ, quỹ mở trên thị trường tính phí theo thời gian nắm giữ, nắm giữ càng dài thì phí càng thấp thậm chí là miễn phí. Còn ETF giao dịch như 1 loại cổ phiếu nên phí sẽ theo quy định của từ công ty chứng khoán (0.15%-0.35%/giá trị giao dịch cho mọi thời gian nắm giữ)
• Phí lưu ký chứng khoán: 0.27 đồng/CP, CCQ, CW/tháng
• Phí chuyển khoản ngân hàng và công ty chứng khoán: Có thể miễn phí 1 hoặc cả 2 chiều. Còn nếu trường hợp ngân hàng và công ty chứng khoán chưa liên kết thì Mức thu vào khoảng 0.022% *giá trị chuyển khoản, Tối thiểu: 11,000 đồng/giao dịch hoặc 22.000đ tùy công ty chứng khoán và ngân hàng.

Nhận xét: Nói chung trong các hình thức đầu tư quỹ hiện tại, thì phí của quỹ ETF là thấp nhất.

7. Số tiền tối thiểu có thể đầu tư quỹ ETF

8. Thời gian giao dịch của quỹ ETF

9. Những rủi ro khi đầu tư quỹ ETF

• Rủi ro thị trường

ETF tập trung vào một danh mục hoặc một ngành nên nếu cả danh mục hoặc ngành đó gặp rủi ro sẽ khiến ETF bị ảnh hưởng theo chiều hướng xấu. Ví dụ có những quỹ sẽ tập trung vào ngành tài chính như Finlead và có những quỹ tập trung vào VN30. Còn đối với quỹ chủ động các nhà quản lý quỹ có thể thay đổi danh mục (hoặc là tìm cổ phiếu thay thế hoặc gia tăng tỷ trọng tiền) để né tránh sự đi xuống của thị trường nhưng với ETF thì không được thay đổi danh mục. Do đó khi chỉ số thị trường xấu thì ETF mô phỏng chỉ số đó cũng xấu theo.

• Rủi ro danh mục:

Danh mục đầu tư của quỹ ETF có thể sai lệch so với danh mục chứng khoán cấu thành chỉ số tham chiếu (vì những lý do khác nhau như kỹ thuật mô phỏng chỉ số, biến động giá của các chứng khoán trong danh mục). Điều này khiến cho mức sinh lời của quỹ chênh lệch (cao hơn hoặc thấp hơn) so với mức sinh lời của chỉ số tham chiếu. Đây là nguyên nhân vì sao cùng mô tả VN30 nhưng các quỹ khác nhau sẽ cho lợi nhuận khác nhau.

Tuy vậy, trên thực tế thì dù bạn là nhà đầu tư cá nhân, hay bạn uỷ thác đầu tư thông qua quỹ mở thì hai dạng rủi ro này cũng luôn nằm trong số những rủi ro khi tham gia thị trường. Và trong số các loại hình quỹ thì ETF mang lại việc quản trị rủi ro tốt hơn (tức là biên độ rủi ro thấp)

10. So sánh kết quả đầu tư của quỹ mở và ETF trong một giai đoạn cụ thể

Trên thực tế trong quá trình tìm hiểu và tham khảo ở nhiều nguồn, thì mình thấy quỹ chủ động (tương hỗ, mở) ở Việt Nam đều thu quỹ bị động ETF. Nếu xét yếu tố xếp theo hệ số CAGR (Quỹ chủ động cổ phiếu ở Việt Nam đều THUA Quỹ bị động ETFs, cụ thể là xếp theo CAGR (tốc độ tăng trưởng kép hàng năm) thì trong khung thời gian từ một đến hai năm ( 2020 – 2021 ) thì kém quỹ ETFs Finlead và Diamond, và nếu xét trong khung thời gian 5 năm ( 2017 – 2021 ) thì thấp hơn ETFs Vn30 ( E1VFVN30 ). Những so sánh này còn chưa tính đến các chi phí như: Quản lý / Nạp / Rút của các Quỹ tương hỗ/ mở thường cao hơn ETFs

Chính vì thế, nên quy mô của các quỹ ETF vượt lên rất nhanh, có những quỹ vượt trên 1000 tỷ. Tạo ra khoảng cách NAV các Quỹ chủ động cổ phiếu đa phần đều nhỏ hơn 1000 tỷ. nên cá nhân mình nghĩ lựa chọn ETFs là giải pháp ưu việt hơn khi đầu tư Quỹ cổ phiếu.

11. Chiến thuật để mua ETF hiệu quả và thành công

• Chiến thuật trung bình giá ETF (Average Down, Average Up Strategy): 

Trung bình giá đơn giản đó là bạn được mua được cổ phiếu với giá trung bình do đầu tư dàn trải nhiều lần, thay vì chỉ đầu tư một khoản to đùng ban đầu. Đây là chiến thuật cho các nhà đầu tư có thu nhập ổn định, thực hiện mua tài sản định kỳ, dù giá tăng hay giảm.  Chiến thuật này sẽ kéo giá trung bình mua xuống nếu thị trường đi xuống, và kéo giá trung bình mua lên nếu giá cổ phiếu tăng. Điều này đảm bảo NĐT hưởng những biến động của tổng quan thị trường. Chiến lược này là chiến lược kinh điển để giảm thiểu rủi ro thị trường.

12. Review đánh giá các loại Quỹ ETF trên thị trường

Mình sẽ thực hiện tổng hợp và đánh giá vào khoảng thời gian tháng 10/2021 dựa theo các tiêu chí sau:

• Chỉ số tham chiếu (mô phỏng rổ cổ phiếu nào)
• Giá NAV / CCQ quy theo VNĐ
• Tổng NAV (tổng giá trị quỹ)
• Tăng trưởng trung bình 1 năm
• Tăng trưởng trung bình 3 năm
• Số lượng giao dịch hàng ngày

A. Quỹ E1VFVN30: Dragon Capital 

• Chỉ số tham chiếu: VN30
• Giá NAV / CCQ quy theo VNĐ (tháng 10/2021): 24.567 đồng
• Tổng NAV (tổng giá trị quỹ): 10.163 tỷ 
• Tăng trưởng trung bình 1 năm: 73.9%
• Tăng trưởng trung bình 3 năm: 14.6%
• Số lượng giao dịch ngày: Khoảng 1.016.350

B. Quỹ FUEMAV30: Công ty chứng khoán Mirea Asset

• Chỉ số tham chiếu: VN30
• Giá NAV / CCQ quy theo VNĐ (tháng 10/2021): 17.200 đồng
• Tổng NAV (tổng giá trị quỹ): 197.34
• Số lượng giao dịch ngày: Khoảng 111 nghìn
• Kết quả đầu tư 2020:  + 10.9%

C. Quỹ FUESSV30: Công ty SSI 

• Chỉ số tham chiếu: VN30
• Giá NAV / CCQ quy theo VNĐ (tháng 10/2021): 18.155 đồng
• Tổng NAV (tổng giá trị quỹ): 83.9 tỷ
• Số lượng giao dịch ngày: Khoảng 100 nghìn
• Kết quả đầu tư từ ngày thành lập:  + 77,45% (Tuy vậy, VN INDEX trong giai đoạn quỹ này thành lập có kết quả là 76.38%)
• Mức sai lệch với chỉ số tham chiếu 0.26%

D. Quỹ FUESSV50 – SSI 

• Chỉ số tham chiếu: Chỉ số VNX50 đại diện cho 75% vốn hóa của thị trường chứng khoán Việt Nam.
• Giá NAV / CCQ quy theo VNĐ (tháng 10/2021): 21.440 đồng
• Tổng NAV (tổng giá trị quỹ): 282 tỷ
• Số lượng giao dịch ngày: Khoảng 35 nghìn
• Kết quả đầu tư từ ngày thành lập:  109.5% (VN-Index: 111.04%)

E. Quỹ FUESSVFL (Finlead) – SSI

Là rổ chỉ số bao gồm tối thiểu 10 cổ phiếu, được lựa chọn từ các cổ phiếu thành phần thuộc chỉ số ngành tài chính – VNAllShare Financials index (viết tắt VNFIN)

• Chỉ số tham chiếu: Chỉ số ngành tài chính
• Giá NAV / CCQ quy theo VNĐ (tháng 10/2021): 19.463 đồng
• Tổng NAV (tổng giá trị quỹ): 2.560 tỷ
• Số lượng giao dịch ngày: Khoảng 102 nghìn
• Kết quả đầu tư từ ngày thành lập:  98.67% (VN-Index: 101.08%)

F. Quỹ FUEVFVND – ETF VFMVN DIAMOND (Dragon Capital)